Mantelzorgers ondersteunen als huisarts
Als huisarts ben je vaak de eerste zorgverlener die mantelzorgers ontmoet. Hun rol is onmisbaar, maar de uitdagingen die ze ervaren, blijven vaak onderbelicht. Hier vind je praktische ondersteuning en verwijsmogelijkheden om mantelzorgers optimaal te begeleiden.
"De huisarts fungeert als de spin in het web. Zij zijn de aanspreekpunten die kunnen doorverwijzen naar instanties waar mantelzorgers bij terecht kunnen.” (Dirk De Wachter breekt een lans voor mantelzorgers: “Laat je goed omringen” | Vivel | hln.be)
Hoe kan je als huisarts mantelzorgers ondersteunen?
1. Mantelzorg benoemen en bespreekbaar maken
Veel mantelzorgers realiseren niet dat zij in deze rol zitten. Het benoemen van de term ‘mantelzorger’ kan een belangrijke eerste stap zijn. Dit opent de deur naar erkenning en ondersteuning. Pas wanneer iemand beseft dat een aanbod voor hem of haar bedoeld is, zal die er ook gebruik van maken of ernaar op zoek gaan.
Je kan ook verwijzen naar www.mantelzorgers.be voor meer informatie en een overzicht van beschikbare hulpbronnen zoals mantelzorgcafés, premies en infomomenten.
2. Proactieve benadering en doorverwijzing
Onderzoek toont aan dat mantelzorgers het waarderen wanneer zorgprofessionals hen actief benaderen. Bespreek hun rol en uitdagingen tijdens consultaties en verwijs hen gericht door naar ondersteunende diensten en initiatieven.
3. Samenwerking binnen het zorgteam
Mantelzorgers staan in contact met verschillende zorgverleners. Door hen expliciet te benoemen in communicatie met andere professionals in het zorgteam (bv. thuisverpleging, kinesisten, specialisten en maatschappelijk werkers), versterk je de samenwerking en de continuïteit van zorg.
4. Voorkomen van overbelasting
Meer dan de helft van de Vlaamse mantelzorgers ervaart emotionele belasting. Als huisarts kan je helpen door aandacht te schenken aan hun draagkracht en hen tijdig door te verwijzen naar hulpmiddelen en ondersteuning. Zo blijft de mantelzorger een duurzame partner in de zorg.
Heb je specifieke vragen bij de ondersteuning van mantelzorgers die zorgen voor een persoon met dementie? De website huisartsendementie.be zet je alvast op weg.
Heb je specifieke vragen rond psychosociale ondersteuning voor mantelzorgers, dan kan je terecht op www.mantelzorgers.be/ondersteuning. De mantelzorgverenigingen bieden een luisterend oor en organiseren lotgenotencontacten.
LOK-vorming: Goed samenspel met mantelzorgers
Om je als huisarts te ondersteunen in de contacten met de mantelzorger, ontwikkelde Thomas More samen met OKRA-ZORGRECHT en Domus Medica een interactief LOK-pakket in het kader van het Vlaams Mantelzorgplan 2022-2024.
Dit pakket, dat bestaat uit infoflashes en werkvragen, stimuleert waardevolle peer-to-peer discussies over het betrekken van mantelzorgers vanuit de huisartsenpraktijk. Het leren van elkaar staat hierbij centraal. Door uitwisseling van ervaringen en inzichten ontdek je nieuwe manieren om mantelzorgers effectief te ondersteunen. Je kan deze vorming zelf geven via een doe-het-zelf pakket of met een externe begeleider.
Andere tools en handvaten
Hulpmiddelen zoals het SOFA-model en de Samenspraak fiche kunnen je ondersteunen in een goede samenwerking met mantelzorgers. Raadpleeg ze op de algemene landingspagina voor zorg- en welzijnsprofessionals.
Bekijk ook: toolkit mantelzorg voor de huisartsenpraktijk van het Nederlandse expertisecentrum Mantelzorg, Mezzo en de landelijke huisartsenvereniging (NL).
